Chữ Nôm: 琵琶行白居易 Tỳ bà hành Bạch Cư Dị

Update on the way

琵琶行 白居易

潯陽江頭夜送客，楓葉荻花秋瑟瑟。主人下馬客在船，舉酒欲飲無管弦。

醉不成歡慘將別，別時茫茫江浸月。忽聞水上琵琶聲，主人忘歸客不發。

尋聲暗問彈者誰？琵琶聲停欲語遲。移船相近邀相見，添酒回燈重開宴。

千呼萬喚始出來，猶抱琵琶半遮面。轉軸撥弦三兩聲，未成曲調先有情。

弦弦掩抑聲聲思，似訴平生不得志。低眉信手續續彈，說盡心中無限事。

輕攏慢撚抹復挑，初為霓裳後六么。大弦嘈嘈如急雨，小弦切切如私語。

嘈嘈切切錯雜彈，大珠小珠落玉盤。間關鶯語花底滑，幽咽泉流冰下難。

冰泉冷澀弦凝絕，凝絕不通聲漸歇。別有幽愁暗恨生，此時無聲勝有聲。

銀瓶乍破水漿迸，鐵騎突出刀槍鳴。曲終收撥當心畫，四弦一聲如裂帛。

東船西舫悄無言，惟見江心秋月白。沉吟放撥插弦中，整頓衣裳起斂容。

自言本是京城女，家在蝦蟆陵下住。十三學得琵琶成，名屬教坊第一部。

曲罷曾教善才服，妝成每被秋娘妒。武陵少年爭纏頭，一曲紅綃不知數。

鈿頭銀篦擊節碎，血色羅裙翻酒污。今年歡笑復明年，秋月春風等閒度。

弟走從軍阿姨死，暮去朝來顏色故。門前冷落車馬稀，老大嫁作商人婦。

商人重利輕別離，前月浮梁買茶去。去來江口求空船，繞船月明江水寒。

夜深忽夢少年事，夢啼紅妝淚闌干。我聞琵琶已嘆息，又聞此語重唧唧。

同是天涯淪落人，相逢何必曾相識。我從去歲辭帝京，謫居臥病潯陽城。

潯陽地僻無音樂，終歲不聞絲竹聲。住近湓城地低濕，黃蘆苦竹繞宅生。

其間旦暮聞何物？杜鵑啼血猿哀鳴。春江花朝秋月夜，往往取酒還獨傾。

豈無山歌與村笛？嘔啞嘲哳難為聽。今夜聞君琵琶語，如聽仙樂耳暫明。

莫辭更坐彈一曲，為君翻作琵琶行。感我此言良久立，卻坐促弦弦轉急。

淒淒不似向前聲，滿座重聞皆掩泣。座中泣下誰最多？江州司馬青衫濕。

Tỳ bà hành Bạch Cư Dị

Tầm Dương giang đầu dạ tống khách,           Phong diệp địch hoa thu sắt sắt
Chủ nhân há mã khách tại thuyền,                  Cử tửu dục ẩm vô quản huyền
Tuý bất thành hoan thảm tương biệt,             Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt
Hốt văn thuỷ thượng tỳ bà thanh                    Chủ nhân vong quy khách bất phát
Tầm thanh âm vấn đàn giả thuỳ                     Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì
Di thuyền tương cận yêu tương kiến              Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến
Thiên hô vạn hoán thuỷ xuất lai                     Do bão tỳ bà bán già diện
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh        Vị thành khúc điệu tiên hữu tình
Huyền huyền yểm ức thanh thanh tứ              Tự tố bình sinh bất đắc chí
Đê mi tín thủ tực tực đàn                                Thuyết tận tâm trung vô hạn sự
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu           Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu
Đại huyền tào tào như cấp vũ                         Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ
Tào tào thiết thiết thác tạp đàn                       Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt                    U yết lưu cảnh thuỷ hạ than
Thuỷ tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt         Ngưng tuyệt bất thông thanh tiệm yết
Biệt hữu u sầu ám hận sinh                             Thử thời vô thanh thắng hữu thanh
Ngân bình sạ phá thuỷ tương bính                  Thiết kỵ đột xuất đao thương minh
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch            Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn              Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung          Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung
Tự ngôn bản thị kinh thành nữ                       Gia tại Hà Mô lăng hạ trú
Thập tam học đắc tỳ bà thành                         Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ
Khúc bãi tằng giao thiện tài phục                   Trang thành mỗi bị Thu Nương đố
Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu               Nhất khúc hồng tiêu bất tri số
Điền đầu ngân tì kích tiết toái                        Huyết sắc la quần phiên tửu ố
Kim niên hoan tiếu phục minh niên               Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ
Đệ tẩu tòng quân a di tử                                 Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố
Môn tiền lãnh lạc xa mã hy                            Lão đại giá tác thương nhân phụ
Thương nhân trọng lợi khinh biệt ly               Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ
Khứ lai giang khẩu thủ không thuyền            Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thuỷ hàn
Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự                     Mộng đề trang lệ hồng lan can
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức                                Hựu văn thử ngữ trùng tức tức
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân                   Tương phùng hà tất tằng tương thức
Ngã tòng khứ niên từ đế kinh   Trích cư ngoạ bệnh Tầm Dương thành
Tầm Dương địa tích vô âm nhạc                    Chung tuế bất văn ty trúc thanh
Trú cận Bồn giang địa thế thấp                       Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh
Kỳ gian đán mộ văn hà vật                             Đỗ quyên đề huyết viên ai minh
Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ                Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh
Khởi vô sơn ca dữ thôn địch                           Âu Á triều triết nan vi thính
Kim dạ văn quân tỳ bà ngữ                             Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh
Mạc từ cánh toạ đàn nhất khúc                       Vị quân phiên tác Tỳ bà hành
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập                   Khước toạ xúc huyền huyền chuyển cấp
Thê thê bất tự hướng tiền thanh                      Mãn toạ trùng văn giai yểm khấp
Toạ trung khấp hạ thuỳ tối đa                         Giang Châu tư mã thanh sam thấp.

Tỳ Bà Hành Diễn Âm Phan Huy Vịnh

Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu

Người xuống ngựa, khách dừng chèo Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ti

Say những luống ngại khi chia rẽ Nước mênh mông đượm vẻ gương trong

Đàn ai nghe vẳng bên song Chủ khuây khỏa lại khách dùng dằng xuôi

Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá ? Dừng dây tơ nấn ná làm thinh

Dời thuyền ghé lại thăm tình Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui

Mời mọc mãi, thấy người bỡ ngỡ Tay ôm đàn che nửa mặt hoa

Vặn đàn mấy tiếng dạo qua Dẫu chưa nên khúc, tình đà thoảng hay

Nghe não nuột mấy dây buồn bực Dường than niềm tấm tức bay lâu

Mày chau tay gẩy khúc sầu Dãi bầy hết nỗi trước sau muôn vàn

Ngón buông, bắt khoan khoan dìu dặt Trước Nghê thường sau thoắt Lục Yêu:

Dây to nhường đổ mưa rào Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyện riêng

Tiếng cao thấp lựa chen lần gẩy Mâm ngọc đâu bỗng nảy hạt châu

Trong hoa oanh ríu rít nhau Nước tuôn róc rách, chảy mau xuống ghềnh

Nước suối lạnh, dây mành ngừng đứt Ngừng đứt nên phút bật tiếng tơ

Ôm sầu, mang giận ngẩn ngơ Tiếng tơ lặng ngắt, bây giờ càng hay

Bình bạc vỡ tuôn đầy dòng nước Ngựa sắt giong, xô xát tiếng đao

Cung đàn trọn khúc thanh tao Tiếng buông xé lựa, lưạ vào bốn dây

Thuyền mấy lá đông tây lạnh ngắt Một vầng trăng trong vắt lòng sông

Ngậm ngùi đàn bát xếp xong Áo xiêm khép nép hầu mong dãi nhời

Rằng: “Xưa vốn là người kẻ chợ Cồn Hà Mô trú ở lân la

Học đàn từ thuở mười ba Giáo phường đệ nhất sổ đà chép tên

Gã Thiện tài sợ phen dừng khúc Ả Thu nương ghen lúc điểm tô

Ngũ Lăng, chàng trẻ ganh đua Biết bao the thắm chuốc mua tiếng đàn

Vành lược bạc gãy tan dịp gõ Bức quần hồng hoen ố rượu rơi

Năn năm lần lữa vui cười Mải trăng gió chẳng đoái hoài xuân thu

Buồn em trảy, lại lo dì thác Sầu hôm mai đổi khác hình dung

Cửa ngoài xe ngựa vắng không Thân già mới kết duyên cùng khách thương

Khách trọng lợi khinh thường ly cách Mải buôn chè sớm tếch nguồn khơi

Thuyền không, đậu bến mặc ai Quanh thuyền trăng dãi, nước trôi lạnh lùng

Đêm khuya, sực nhớ vòng tuổi trẻ Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoen

Nghe đàn ta đã trạnh buồn Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy nhời :

” Cùng một lứa bên trời lận đận Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau

Từ xa kinh khuyết bấy lâu Tầm Dương đất trích gối sầu hôm mai

Chốn cùng tịch lấy ai vui thích Tai chẳng nghe đàn địch cả năm

Sông Bồn gần chốn cát lầm Lau vàng, trúc võ, âm thầm, quanh hiên

Tiếng chi đó nghe liền sớm tối Cuốc kêu sầu, vượn nói nỉ non

Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng

Há chẳng có ca rừng, địch nội ? Giọng líu lo, buồn nỗi khó nghe

Tỳ bà nghe dạo canh khuya Dường như tiên nhạc gần kề bên tai

Hãy ngồi lại gẩy chơi khúc nữa Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca“

Đứng lâu dường cảm lời ta Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây

Nghe não nuột khác tay đàn trước Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi

Lệ ai chan chứa hơn người ? Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh

Bản Tỳ Bà Hành Diễn Âm của Phan-Huy-Vịnh theo nguyên tác chữ Hán gồm 88 câu 7 chữ hay 616 chữ. Phan Huy Vịnh dịch Nôm theo thể song thất lục bát (7-7-6-8), thành 22 liên, giữ được nguyên số câu và số chữ (616). Chúng tôi không có bản Nôm của người dịch nên tạm soạn riêng bản Nôm, dựa theo bản phiên Quốc Ngữ chép lại trên NET.

PDF File with Nôm Characters

Attachments area